Παιχνιδοθεραπεία
Η παιχνιδοθεραπεία είναι μιας μορφής θεραπεία που διευκολύνει τα παιδιά να κατανοήσουν καλύτερα το συναισθηματικό τους κόσμο και να επιλύσουν τις συμπεριφορικές τους δυσκολίες, σύμφωνα βέβαια με τις αναπτυξιακές τους ανάγκες.
Αναλυτικότερα, κατά την διάρκεια της παιχνιδοθεραπείας το παιδί έχει την ευκαιρία:
- να εξερευνήσει τον χώρο με τον δικό του ρυθμό,
- να έρθει σε επαφή με θέματα από το παρελθόν ή το παρόν,
- συνειδητά ή ασυνείδητα, τα οποία επηρεάζουν την ζωή και την λειτουργικότητα του,
- να αναπτύξει δεξιότητες για καλύτερη κοινωνική ανάπτυξη και προσαρμογή,
- να μειώσει την επιθετικότητα και το θυμό του,
- να διαχειριστεί τα συναισθήματά του,
- να αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες και ενσυναίσθηση
- και σταδιακά να διαχειριστεί το τραύμα.
Η παιχνιδοθεραπεία μπορεί ακόμα να χρησιμοποιηθεί και ως ένα εργαλείο για διάγνωση.
Μέσα από την διεργασία της παρακολούθησης του παιδιού το οποίο παίζει με παιχνίδια, κούκλες κτλ, μπορεί να παρατηρήσει προβληματικές ή δυσλειτουργικές συμπεριφορές, αλλά και να αξιολογήσει τις αιτίες ή τους μηχανισμούς που οδηγούν στην δυσλειτουργική συμπεριφορά. Τα αντικείμενα που επιλέγει το άτομο, ο τρόπος με τον οποίο τα χρησιμοποιεί, αλλά και η προθυμία του παιδιού να έρθει σε επαφή και να αλληλεπιδράσει με τον θεραπευτή μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να γίνουν κατανοητοί οι μηχανισμοί και η λογική της συμπεριφοράς τόσο κατά την διάρκεια της θεραπείας όσο και εκτός. Παρόλα αυτά, ο ψυχολόγος θα πρέπει να χρησιμοποιεί με προσοχή την μέθοδο της παιχνιδοθεραπείας ως διαγνωστικό εργαλείο ή μέθοδο αξιολόγησης.
Η παιχνιδοθεραπεία μπορεί να χωριστεί σε δυο βασικές ενότητες: Την μη κατευθυντική και την κατευθυντική.
Η μη κατευθυντική παιχνιδοθεραπεία καθοδηγείται κυρίως από την πεποίθηση ότι αν δοθεί στα παιδία η δυνατότητα να μιλήσουν και να παίξουν ελεύθερα κάτω από ιδεατές θεραπευτικές συνθήκες, τότε πιθανόν να μπορέσουν να διαχειριστούν τις δυσκολίες τους και να βρουν δικές τους λύσεις στα προβλήματά τους. Είναι μια μέθοδος που συνδέεται με την ψυχοδυναμική θεραπεία, με κύριο εκπρόσωπο την Virginia Axline, η οποία υιοθέτησε τις ιδέες και θεωρίες του Carl Rogers και προχώρησε στην ανάπτυξη της εν λόγω μορφής παιχνιδοθεραπείας.
Η κατευθυντική παιχνιδοθεραπεία είναι μια διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει περισσότερη δομή και καθοδήγηση από το θεραπευτή, καθώς τα παιδιά προσπαθούν να διαχειριστούν και να αντιμετωπίσουν τις συναισθηματικές και συμπεριφορικές τους δυσκολίες, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Πολλές φορές, περιλαμβάνει την στοχοθέτηση συγκεκριμένης συμπεριφοράς και την καθοδήγηση και παρέμβαση του θεραπευτή ως προς την επίλυσή της. Ο θεραπευτής διαδραματίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο σε αυτή τη μορφή παιχνιδοθεραπείας, αφού μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες τεχνικές και μεθόδους για να εντάξει το παιδί στην διαδικασία ή να προτείνει καινούργιες θεματικές σε αντίθεση με το να επιτρέπει στο παιδί να κατευθύνει αυτό την συζήτηση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα παιχνίδια έχουν επιλεχθεί ήδη από το θεραπευτή, παρ’όλα αυτά επιτρέπεται στο παιδί να εκφραστεί και να διαδράσει ελεύθερα σε ένα, όμως, σχετικά, οριοθετημένο πλαίσιο. Ολοκληρώνοντας, η κατευθυντική παιχνιδοθεραπεία προσομοιώνεται αρκετά με την γνωστικό-συμπεριφορική θεραπεία.
