Γονεϊκή αποδοχή και απόρριψη

Οι γονείς αποτελούν τα πιο σημαντικά πρόσωπα στην ανάπτυξη ενός παιδιού. Έχοντας αυτόν τον ρόλο, είναι υπεύθυνοι, όχι μόνο για τη προστασία, τη φροντίδα και τη διατροφή του παιδιού, αλλά και για την παροχή στοργής και αποδοχής. Αν δεν προσφέρουν και δεν καλύπτουν αυτές τις ανάγκες, τότε ενδέχεται να επηρεάσει τη μετέπειτα ψυχολογική προσαρμογή και να αποτελέσει προγνωστικό παράγοντα για την ικανότητα προσαρμογής στο μέλλον, κυρίως όσον αφορά στις ενήλικες διαπροσωπικές σχέσεις. 

Ο πυρήνας της σχέσης γονέα-παιδιού χτίζεται γύρω από τη γονεϊκή αποδοχή και απόρριψη. Με τον όρο γονεϊκή αποδοχή αναφερόμαστε σε βιώματα ζεστασιάς, στοργής, φροντίδας και κατανόησης. Μπορεί να εκφραστεί, τόσο σωματικά, όπως με αγγίγματα, φιλιά, χαμόγελα, όσο και με λεκτικές εκδηλώσεις, όπως επαίνους, φιλοφρονήσεις και γενικά τα υποστηρικτικά λόγια. Από την άλλη πλευρά, με τον όρο γονεϊκή απόρριψη αναφερόμαστε στην απουσία συναισθηματικής ζεστασιάς και εκδηλώνεται με επιθετικότητα, θυμό και αδιαφορία.  

Η απόρριψη των παιδιών είναι ένα αρκετά συχνό φαινόμενο, το οποίο δεν εκδηλώνεται πάντα άμεσα και ξεκάθαρα, αλλά με έναν συγκαλυμμένο τρόπο, έχοντας εξίσου σοβαρές συνέπειες σε όσους τη δέχονται.

Η γονεϊκή απόρριψη, όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να έχει τη μορφή της επιθετικότητας. Μπορεί να είναι είτε σωματική, όπως σπρώξιμο και χτυπήματα, είτε λεκτική, με τη μορφή προσβολών, ταπεινώσεων και επικριτικών σχολίων. Επιπλέον, κυριαρχούν τα συναισθήματα του θυμού και της δυσαρέσκειας.

Η αδιαφορία μπορεί να είναι άλλη μια μορφή απόρριψης. Σε αυτήν την περίπτωση, οι γονείς αδυνατούν να ασκήσουν τον γονικό τους ρόλο και δεν είναι σωματικά ή συναισθηματικά παρόντες στη ζωή του παιδιού, παραμελώντας το ή αδιαφορώντας για αυτό.

Ως συνέπεια των παραπάνω, το παιδί μεγαλώνει νιώθοντας ότι δεν λαμβάνει τη στοργή και την αγάπη των γονέων, ότι δεν είναι αρκετό ή ότι θα έπρεπε να είναι διαφορετικό για να είναι αγαπητό. 

Η γονεϊκή απόρριψη έχει σοβαρό αντίκτυπο στην εικόνα που σχηματίζει το παιδί για τον εαυτό του, καθώς και στον τρόπο που σχετίζεται με τους άλλους. Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά αυτά, συνήθως, εμφανίζουν ανασφάλεια και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αναπτύσσουν μια αρνητική εικόνα εαυτού, αμφιβάλλουν για το εαυτό τους και για την αξία τους.

Μπορεί επίσης να παρουσιάσουν ένα μοτίβο διαπροσωπικής αποφυγής. Είναι σημαντικό, όταν εκφράζουν τα συναισθήματα και τη δυσαρέσκειά τους, να λαμβάνουν επικύρωση από τους γονείς. Αν οι τελευταίοι υποτιμούν τα συναισθήματα ή τις ανάγκες τους, τότε εκείνα αποσύρονται και μαθαίνουν να είναι ανεξάρτητα, αποφεύγοντας να δείξουν την ευαλωτότητά τους, κρύβοντας, ταυτόχρονα, τα συναισθήματά τους.

Η γονεϊκή απόρριψη μπορεί να οδηγήσει και σε συναισθηματική εξάρτηση και ανάγκη για έγκριση. Όταν ο γονέας παρουσιάζει ένα ασταθές μοτίβο συμπεριφοράς που, άλλοτε είναι στοργικός και φροντιστικός, και άλλοτε εχθρικός και αδιάφορος, επικρίνοντας και εγκαταλείποντας το παιδί, τότε εκείνο μεγαλώνει με την αγωνία για φροντίδα, χωρίς να γνωρίζει πότε θα είναι διαθέσιμη. Με τον καιρό γίνεται ανήσυχο και εξαρτημένο, αναζητώντας την εξωτερική έγκριση, ικανοποιώντας τις επιθυμίες των άλλων, προκειμένου να μη χάσει την παρέα τους. 

Τέλος, έχει αποδειχθεί ότι βιώματα γονεϊκής απόρριψης αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχολογικών διαταραχών, όπως η κατάθλιψη, διατροφικές και αγχώδεις διαταραχές.

Η παιδική ηλικία είναι μια περίοδος ευαλωτότητας και πλήρους εξάρτησης των παιδιών από τους γονείς, καθώς είναι απαραίτητη η παρουσία τους για την επιβίωσή τους. Ως εκ τούτου, αυτή η διάδραση καθορίζει και τη μετέπειτα ανάπτυξή τους. Το κλειδί για την δημιουργία υγιών ανθρώπινων σχέσεων κατά την ενήλικη ζωή, βρίσκεται στη σχέση γονέα-παιδιού, στα πλαίσια ενός κλίματος άνευ όρων αποδοχής, στοργής και φροντίδας.   

Ενημερωθείτε σήμερα!

Όσο πιο νωρίς ανιχνευθεί µια δυσκολία τόσο πιο εύκολη και αποτελεσματική θα είναι η αντιμετώπισή της.

Συμπληρώστε το ιστορικό.

Κλείστε ραντεβού

Share

Συντάκτης

Κατερίνα Μπόσι

Ψυχολόγος

Leave a comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Τούφας Κωνσταντίνος Κεντρο Ειδικών Θεραπειών
Newsletter

Εγγραφείτε στο newsletter και θα σας ενημερώνουμε με τα τελευταία νέα και τις ειδικές προσφορές μας.

Με την εγγραφή κερδίζετε δώρο τα e-book
“Τα όρια στα παιδιά είναι αναγκαία!”

20 + 1 Σημεία Εγρήγορσης!”

“Ο ύπνος των παιδιών”