Η γλώσσα και η στάση του σώματος, οι εκφράσεις του προσώπου, οι χειρονομίες, αλλά και ο τόνος της φωνής, αποτελούν τη μη λεκτική επικοινωνία. Είναι αρκετά σημαντικά για την αλληλεπίδραση του παιδιού με το περιβάλλον και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γλωσσική ανάπτυξη, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδιά της.
Πιο συγκεκριμένα, βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν και να εκφράσουν έννοιες πριν από την ανάπτυξη του λόγου, ενισχύοντας την κατανόηση της γλώσσας και τη σύνδεση λέξεων με δράσεις. Αυτοί οι τρόποι επικοινωνίας, επίσης, προάγουν τη συναισθηματική και κοινωνική σύνδεση, διευκολύνοντας με αυτό τον τρόπο την αλληλεπίδραση με τους άλλους, ενώ, παράλληλα, ενδυναμώνουν τη μνήμη και τη σκέψη.
Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να ενισχύσουν αυτήν τη διαδικασία, ενσωματώνοντας δραστηριότητες που προάγουν τη χρήση χειρονομιών και κινήσεων σε καθημερινές αλληλεπιδράσεις, ενισχύοντας έτσι τη συνολική γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού. Παρακάτω αναφέρονται ορισμένοι τρόποι που βοηθούν στην ανάπτυξη της επικοινωνίας:
- Συσχέτιση του λόγου με δράση: Οι κινήσεις του σώματος μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν έννοιες και λέξεις μέσω της σύνδεσης της γλώσσας με φυσικές ενέργειες. Για παράδειγμα, όταν λέμε «πηδάω» και ταυτόχρονα κάνουμε την αντίστοιχη κίνηση, το παιδί μπορεί να συνδέσει τη λέξη με την πράξη αυτή, ενισχύοντας την κατανόηση και τη χρήση της.
- Ενίσχυση της κατανόησης του λόγου: Η μη λεκτική επικοινωνία βοηθά τα παιδιά να κατανοούν καλύτερα τον λόγο, ακόμα και όταν δεν έχουν αναπτύξει πλήρως τις γλωσσικές τους δεξιότητες. Έτσι, όταν οι γονείς ή οι φροντιστές χρησιμοποιούν κινήσεις ή εκφράσεις του προσώπου κατά την ομιλία, τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν τα συναισθήματα ή την πρόθεση του ομιλητή, ακόμα και αν δεν κατανοούν πλήρως τις λέξεις.
- Ανάπτυξη λεξιλογίου: Οι χειρονομίες μπορούν να λειτουργήσουν ως υποκατάστατο ή να ενισχύσουν τη γλωσσική έκφραση. Για παράδειγμα, ένα παιδί που δεν έχει ακόμα αναπτύξει πλήρως τις γλωσσικές του δεξιότητες μπορεί να χρησιμοποιήσει μια χειρονομία για να εκφράσει την ανάγκη ή την επιθυμία του, π.χ. δείχνοντας το φαγητό όταν πεινάει. Με την πάροδο του χρόνου, η χειρονομία μπορεί να αντικατασταθεί από τη λέξη.
- Προώθηση της συναισθηματικής έκφρασης: Μέσω της μη λεκτικής επικοινωνίας, τα παιδιά μαθαίνουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Η γλώσσα του σώματος, οι εκφράσεις του προσώπου και οι ήχοι (όπως το γέλιο ή το κλάμα) προαναγγέλλουν συναισθηματικά μηνύματα που, στη συνέχεια, ενσωματώνονται στην ανάπτυξη της λεκτικής γλώσσας.
- Ενίσχυση της μίμησης: Στην αρχική φάση της γλωσσικής ανάπτυξης, τα παιδιά μιμούνται ήχους, λέξεις, αλλά και κινήσεις του σώματος. Η μη λεκτική επικοινωνία μπορεί να παρέχει παραδείγματα που ενθαρρύνουν τα παιδιά να μιμηθούν και να μάθουν νέες λέξεις και συμπεριφορές.
- Διευκόλυνση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης: Η μη λεκτική επικοινωνία είναι βασική για την αλληλεπίδραση με άλλους. Η ικανότητα ενός παιδιού να κατανοεί και να χρησιμοποιεί σωστά τη γλώσσα του σώματος, όπως το να δείχνει κάτι ή να ακολουθεί τον δείκτη του άλλου, είναι σημαντική για τη συνεργασία και την κοινωνική μάθηση, ενώ συνδυάζεται με τη λεκτική επικοινωνία. Επιπρόσθετα,επιτρέπει στους ανθρώπους να εκφράζουν συναισθήματα, προθέσεις και ανάγκες ακόμη και πριν κατακτήσουν πλήρως τη γλωσσική ανάπτυξη. Ειδικά για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, η αλληλεπίδραση μέσω της κίνησης (όπως το «κούνημα του χεριού» για να πει “αντίο”) είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων.
Επομένως, η ενσωμάτωση των χειρονομιών και των κινήσεων του σώματος κατά την ανάπτυξη της επικοινωνίας είναι ένα ισχυρό εργαλείο, που παρέχει πολλά οφέλη στη γλωσσική ανάπτυξη και μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία ενός πλούσιου γλωσσικού περιβάλλοντος για το παιδί. Γενικότερα, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας μάθησης και ανάπτυξης της γλώσσας, επιτρέποντας στα παιδιά να αποκτήσουν δεξιότητες που θα τα βοηθήσουν να επικοινωνούν πιο αποτελεσματικά με τον κόσμο γύρω τους.
Ενημερωθείτε σήμερα!
Όσο πιο νωρίς ανιχνευθεί µια δυσκολία τόσο πιο εύκολη και αποτελεσματική θα είναι η αντιμετώπισή της.
Κλείστε ραντεβού
