ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ ΕΧΕΙ ΤΙΚ
«Καθόμασταν και βλέπαμε τηλεόραση με το παιδί μου. Ξαφνικά παρατήρησα να κάνει ένα ανοιγόκλειμα των ματιών, το οποίο επανέλαβε πολλές φορές μέσα σε ένα λεπτό. Ήταν πάρα πολύ έντονο και με έκανε να ανησυχήσω πολύ. Αρχικά νόμιζα ότι έπαθε κάτι. Όταν του είπα να σταματήσει να το κάνει με κοίταξε γεμάτος απορία και με ρώτησε με ειλικρίνεια σε τί αναφέρομαι. Όταν κατάλαβα ότι δεν το κάνει επίτηδες τρόμαξα και σκέφθηκα μήπως κρύβεται κάτι σοβαρό.
Άραγε έκανα καλά που του το είπα ή μήπως θα έπρεπε να το αγνοήσω; Μήπως άργησα να το αντιληφθώ; Μήπως καλύτερα να μην κάνω κάτι για αυτό και να περιμένω να δω πώς θα εξελιχθεί; Ή θα ήταν καλύτερα να ζητήσω άμεσα τη γνώμη ειδικού; Φταίω εγώ για αυτό; Πού μπορεί να οφείλεται; Και πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου;»
Τα τικ έχουν περιόδους υφέσεων και εξάρσεων
Για κάποια παιδιά τα τικ, τα οποία στην ουσία είναι επαναλαμβανόμενες ακούσιες κινήσεις ή συσπάσεις, διέρχονται περιόδους ύφεσης και έξαρσης. Κάποιες φορές αφορούν σταθερά στο ίδιο σημείο του σώματος, π.χ. στα μάτια, ή στο στόμα. Άλλες φορές εμπλέκουν διαφορετικές περιοχές του σώματος σε διαφορετικές περιόδους. Για παράδειγμα τη μία χρονιά εκδηλώνονται με επίμονο ανοιγόκλειμα των ματιών και την επόμενη με επαναλαμβανόμενο ρούφηγμα της γλώσσας ή ανασήκωμα των ώμων.
Τα τικ μπορεί να είναι απλά και να εμπλέκουν μόνο ένα σημείο του σώματος. Μπορεί, ωστόσο, να είναι και σύνθετα και να αφορούν σε διαφορετικές περιοχές, π.χ. κεφάλι και ώμους ταυτόχρονα. Σε κάποια παιδιά μπορεί να επανεμφανίζονται το Σεπτέμβριο με το άνοιγμα των σχολείων, ενώ για κάποια άλλα παιδιά η αρχική εκδήλωση τους μπορεί να παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια των διακοπών. Σε κάποια παιδιά τα τικ καταλαγιάζουν από μόνα τους σε διάστημα κάποιων μηνών, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να επιμένουν και να γίνονται χρόνια ή να επανεμφανίζονται μετά από ένα διάστημα διακοπής των συμπτωμάτων.
Παιδικά τικ: πηγή ανησυχίας για γονείς και παιδιά
Ανεξάρτητα από τη μορφή, την πορεία και την ένταση, τα τικ στην παιδική ηλικία αποτελούν πηγή ανησυχίας για τους γονείς. Ανησυχούν επίσης και τα ίδια τα παιδιά, κυρίως τα μεγαλύτερα, που είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι δυσκολεύονται να ελέγξουν μία κίνηση, η οποία μπορεί να γίνει αντιληπτή από τους άλλους και να τους φέρει σε δύσκολη θέση έναντι των συμμαθητών και δασκάλων ή έναντι των συναθλητών κλπ.
Οι γονείς ανησυχούν μήπως οι ακούσιες συσπάσεις κρύβουν κάποια οργανική αιτία και σε αρκετές περιπτώσεις προχωρούν σε ιατρικό έλεγχο για τον αποκλεισμό οργανικών παραγόντων. Τα παιδιά από την άλλη πλευρά νιώθουν να απειλείται η κοινωνική τους θέση μεταξύ των συνομηλίκων εξαιτίας της απώλειας ελέγχου πάνω στις κινήσεις και στο σώμα τους, και φυσικά να δοκιμάζεται η αυτοεκτίμηση τους.
Παιδικά τικ: πώς εξηγούνται; (το σώμα πάντα καταγράφει το σκορ!)
«Ήταν πάντα ευαίσθητη για τα συναισθήματα των άλλων», «συνήθως υποχωρεί και δε διεκδικεί το δίκιο του γιατί προσπαθεί να αποφύγει τις φασαρίες», «είναι πολύ εύθικτη στην παρατήρηση μας», «νοιάζεται πολύ για την εικόνα του καλού παιδιού», «προσπαθούμε να προσέχουμε τον τρόπο που του μιλάμε για να μην πληγώσουμε τα συναισθήματα του», «πάντα υποχωρεί μπροστά στο αδερφάκι της», «πολλές φορές βουρκώνει και κλείνεται στο δωμάτιο του», είναι μερικές από τις εκφράσεις που χρησιμοποιούν οι γονείς για να περιγράψουν παιδιά που έχουν εκδηλώσει τικ.
Από τα παραδείγματα αυτά, φαίνεται πώς τα τικ συχνά είναι συνέπεια μίας τάσης του παιδιού να συγκρατεί τα συναισθήματα του και να ασκεί υπερβολικό έλεγχο σε αυτά. Τότε το σώμα, που πάντα καταγράφει το σκορ – και δυστυχώς δεν το ξεχνά ποτέ – προδίδει μέσα από τα τικ όλη αυτή τη συσσώρευση συναισθημάτων που έχει προηγηθεί. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για την παιδική ηλικία, όπου το σώμα βρίσκεται σε στενή αλληλοσύνδεση με τον ψυχισμό του παιδιού, σαν δύο συγκοινωνούντα δοχεία.
Άγχη και ανησυχίες των παιδιών, και κυρίως ο θυμός, που περέμειναν χωρίς έκφραση και εξωτερίκευση για μεγάλο χρονικό διάστημα, φαίνεται να αποτελούν τον τρόπο μέσω του οποίου συσσωρεύεται βαθμιαία η ψυχική ένταση στο σώμα του παιδιού.
Παιδικά τικ: πώς θεραπεύονται;
Η ψυχοθεραπεία παιδιού και η θεραπευτική συμβουλευτική με τους γονείς είναι σε θέση να βοηθήσουν με καταλυτικό τρόπο στην αντιμετώπιση και εξάλειψη των τικ, αντιστρέφοντας στην ουσία την πορεία εκδήλωσης των συμπτωμάτων.
Στόχοι είναι:
- να βοηθηθεί το παιδί να αναπτύξει την ικανότητα να εξωτερικεύει και άρα να διαχειρίζεται ένα μεγαλύτερο εύρος συναισθημάτων,συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών συναισθημάτων, όπως ο θυμός και η ζήλια.
- Να ενθαρρυνθούν οι γονείς να δοκιμάσουν διαφορετικούς τρόπους επικοινωνίας με το παιδί, ώστε αυτό να αρχίσει να εκδηλώνει άμεσα τα συναισθήματα του και να πάψει να κλείνεται στον εαυτό του από φόβο μήπως τους στενοχωρήσει ή τους απογοητεύσει.
Αν ανησυχείτε ότι το παιδί σας εκδηλώνει τικ, επικοινωνήστε μαζί μας. Είμαστε στη διάθεση σας για να βοηθήσουμε.
