To LEXiS
Τι είναι
To LEXiS είναι το μοναδικό διαδικτυακό ψηφιακό σταθμισμένο εργαλείο στην Ελλάδα το οποίο αξιολογεί το προσληπτικό λεξιλόγιο μαθητών Νηπιαγωγείου και Δημοτικού σχολείου (5-12 ετών).
Χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της λεξιλογικής ανάπτυξης του παιδιού αλλά και των παιδιών με μειωμένη λεκτική επικοινωνιακή ικανότητα, καθώς προσφέρει τη δυνατότητα έγκυρης εκτίμησης του προσληπτικού (ή δεκτικού) λεξιλογίου, δηλαδή του συνόλου των λέξεων του προφορικού λόγου που μπορεί να γίνουν κατανοητές.
Περιλαμβάνει 171 λέξεις που έχουν επιλεγεί και ιεραρχηθεί κατάλληλα με βάση προηγούμενη μελέτη προσαρμογής του Peabody Picture Vocabulary Test-revised edition (PPVT-R), στα Ελληνικά (Simos, Sideridis, Protopapas & Mouzaki, 2011).
Χρησιμοποιεί 684 πρωτότυπες εικόνες οι οποίες σχεδιάστηκαν αποκλειστικά για την εφαρμογή του εργαλείου.
Αξιοπιστία και εγκυρότητα του εργαλείου
Η έρευνα στάθμισης του LEXIS έγινε σε πάνω από 1000 μαθητές ηλικίας 5-12 ετών που φοιτούν σε Νηπιαγωγεία και Δημοτικά Σχολεία της χώρας, ενώ προγραμματίζεται και η στάθμισή του σε σχολεία της Κύπρου.
Η επιλογή των σχολικών μονάδων πραγματοποιήθηκε με τυχαίο τρόπο και βασίστηκε σε κριτήρια που σχετίζονται αφενός με την αντιπροσώπευση αστικών, ημιαστικών, και αγροτικών περιοχών και αφετέρου με τη δυνατότητα συλλογής δεδομένων από τις περισσότερες γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας (Αττικής, Πελοποννήσου, Θεσσαλίας, Ηπείρου, Μακεδονίας και Κρήτης). Η πραγματοποίηση της έρευνας έχει εγκριθεί για διεξαγωγή στις σχολικές μονάδες από το ΥΠΑΙΘ, κατόπιν θετικής γνωμοδότησης του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Αρ. Πρωτ . Φ.15/16009/ΑΛ/26290/Δ1).
Τι προσφέρει η χορήγηση του LEXiS
Η διερεύνηση της ανάπτυξης της λεξιλογικής γνώσης στα παιδιά παρουσιάζει τόσο θεωρητικό όσο και πρακτικό ενδιαφέρον, εν όψει σοβαρών ενδείξεων ότι αυτή η γνώση αποτελεί, μεταξύ άλλων, και προγνωστικό δείκτη της μετέπειτα αναγνωστικής τους ικανότητας και μπορεί να αξιοποιηθεί διδακτικά με σκοπό την αποφυγή μελλοντικών δυσκολιών και ματαιώσεων στο σχολείο.
Η ανάπτυξη του προφορικού λεξιλογίου επηρεάζει άμεσα την αναγνωστική κατανόηση (εξασφαλίζοντας ακριβή κατανόηση του κειμένου), αλλά και έμμεσα καθώς υποστηρίζει την αποδοτικότερη αναγνώριση λέξεων (Ouellette & Beers, 2010). Αυτή η διττή επίδραση του λεξιλογίου φαίνεται να διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία του αναγνώστη και την αναγνωστική εμπειρία, αφού όσο ωριμάζει το παιδί και αυτοματοποιείται η διαδικασία της αποκωδικοποίησης, η κατανόηση των γραπτών κειμένων υποστηρίζεται περισσότερο από το λεξιλογικό του υπόβαθρο (Kim, Al Otaiba, Puranik et al., 2014; Protopapas, Sideridis, Mouzaki et al. 2007; Suggate, Reese, Lenhard et al., 2014).
Οι γλωσσικές δεξιότητες αποτελούν μια σταθερά σημαντική προβλεπτική μεταβλητή της αναγνωστικής κατανόησης, συμβάλλοντας αποφασιστικά σε αυτήν από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού έως τις τελευταίες. Τέλος, όπως επιβεβαιώνεται από σχετικά ευρήματα σε διάφορες γλώσσες, το μέγεθος του λεξιλογίου προβλέπει αξιόπιστα εκτός από τα γλωσσικά μαθήματα και τη συνολική σχολική επίδοση του μαθητή (Bleses, Makransky, Dale, Højen & Ari, 2016; Dale, Paul, Rosholm & Bleses, 2022; Lee, 2011; Milton & Treffers-Daller, 2013).
