Εργοθεραπεία

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Εργοθεραπεία είναι η τέχνη και η επιστήμη της υγείας, η οποία επικεντρώνεται στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με δυσκολίες, ελλείψεις και ιδιαίτερες ικανότητες. Πεδίο ενδιαφέροντος της Παιδιατρικής Εργοθεραπείας αποτελεί η ανάπτυξη, βελτίωση και αποκατάσταση της συμμετοχής των παιδιών στα καθημερινά τους «έργα», όταν αυτή έχει διαταραχθεί από οποιαδήποτε αιτιολογία και σε οποιοδήποτε αναπτυξιακό στάδιο.
Όπου «έργο» εννοούμε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, στην οποία τα άτομα και η κοινωνία προσδίδουν νόημα και αξία.

Για τα παιδιά «έργα» αποτελούν:

• η συμμετοχή τους στο Σχολείο
• η συμμετοχή τους στο Παιχνίδι και άλλες δραστηριότητες αξιοποίησης ελεύθερου χρόνου
• η εκτέλεση και ανεξαρτητοποίηση στις Δραστηριότητες Καθημερινής Διαβίωσης – Αυτοϋπηρέτησης

Οι τομείς που αξιολογεί και παρεμβαίνει η εργοθεραπεία είναι:

1. Τομέας κοινωνικών δεξιοτήτων- επικοινωνίας
Παιδιά, τα οποία:

• Αποφεύγουν ή δεν έχουν καθόλου βλεμματική επαφή
• Εμφανίζουν δυσκολία να προσαρμοστούν σε αλλαγές
• Δεν ακολουθούν εύκολα τους κανόνες
• Δεν έχουν καλή κοινωνική ανταπόκριση
• Δυσκολεύονται στην χρήση λεκτικής ή μη λεκτικής επικοινωνίας για την αντίδραση σε ποικιλία καταστάσεων

2. Τομέας αδρής κινητικότητας
Παιδιά, τα οποία:

• Εμφανίζονται αδέξια και σκοντάφτουν ή πέφτουν εύκολα
• Έχουν φτωχή στάση σώματος, συνήθως ξαπλώνουν στο θρανίο ή κάθονται πολύ μπροστά στη καρέκλα και ξαπλώνουν πίσω δίχως η πλάτη να ακουμπάει στο πίσω μέρος της καρέκλας
• Δυσκολεύονται να ισορροπήσουν, να κάνουν μονοποδικές στηρίξεις
• Υπολείπονται σε στάδια κινητικής εξέλιξης, ο έλεγχος της κίνησης τους δεν είναι συμβατός με τα χρονολογικά ορόσημα
• Δυσκολεύονται να συντονίσουν τις δύο πλευρές του σώματός τους και αποσύρονται από δραστηριότητες όπως ποδήλατο, σχοινάκι, τράβηγμα σχοινιού
• Αδυνατούν να κάνουν πέρασμα της μέσης γραμμής του σώματος, πολλές φορές τα παιδιά αυτά φέρνουν το τετράδιο γραφής στη κυρίαρχη πλευρά ώστε να μην χρειαστεί να κινήσουν το χέρι τους προς την αντίθετη πλευρά ή αλλάζουν τα ίδια θέση στην καρέκλα προκειμένου να έρθουν πιο κοντά στην πλευρά του φύλλου όπου γράφουν
• Εμφανίζουν δυσκολίες σε παιχνίδια με μπάλες, πηδήματα, σκαρφαλώματα, τράβηγμα και σπρώξιμο αντικειμένων, ανεβοκατεβάσματα σκαλιών ή διάφορων εμποδίων, γρήγορου τρεξίματος με αλλαγή κατεύθυνσης, πατίνι, ποδήλατο ,χρήση κούνιας στην παιδική χαρά

3. Τομέας λεπτής κινητικότητας
Παιδιά, τα οποία:

• Εμφανίζουν δυσκολία στο να χειριστούν μικρά αντικείμενα, όπου χρειάζονται λεπτούς και επιδέξιους χειρισμούς, όπως κουμπιά
• Έχουν δυσκολία στο να χειριστούν εργαλεία, όπως το ψαλίδι
• Φέρουν δυσκολίες στη σύλληψη και τον έλεγχο του μολυβιού, πατάνε έντονα το μολύβι στο τετράδιο ή αντιθέτως κάνουν αχνά γράμματα, να μην υπάρχει ταχύτητα
• Δυσκολεύονται στις δακτυλικές κινήσεις, κατά συνέπεια δεν υπάρχουν καλοσχηματισμένα γράμματα
• Έχουν φτωχό οπτικοκινητικό συντονισμό, μπορεί τα γράμματα να είναι το ένα πάνω στο άλλο, κάποια άλλα να βρίσκονται πάνω ή κάτω από την γραμμή ή να μην έχουν τις σωστές αποστάσεις
• Αποφεύγουν δραστηριότητες, όπως γράψιμο, κολλάζ, ζωγραφική, πέρασμα χαντρών σε σχοινί, δέσιμο κορδονιών

4. Αντιληπτικός-γνωστικός τομέας
Παιδιά, τα οποία:

• Έχουν φτωχή συγκέντρωση και προσοχή, δυσκολεύονται να μείνουν πάνω στην δραστηριότητα για το απαιτούμενο χρονικό διάστημα
• Έχουν δυσκολίες στην οργάνωση
• Έχουν φτωχή μνήμη οπτική, ακουστική, λεκτική, δεν μαθαίνουν εύκολα μαθήματα όπως ιστορία, κάνουν συχνά ορθογραφικά λάθη, γιατί αδυνατούν να θυμηθούν τους κανόνες, εμφανίζουν δυσκολίες στην γραφή καθ’ υπαγόρευση, καθώς ξεχνάνε αυτό που τους ζητήθηκε να γράψουν
• Φέρουν δυσκολίες στο χωρικό προσανατολισμό, συγχέουν το δεξί με το αριστερό, ενώ πολλές φορές, σε επίπεδο γραφής, κάνουν αντιστροφές γραμμάτων
• Δεν κατακτούν εύκολα χρονικές έννοιες, μπερδεύουν το χθες – αύριο, πέρσι – του χρόνου, επόμενος – περασμένος κ.α., δυσκολεύονται με την εκμάθηση της ώρας και να κατανοήσουν τα χρονικά διαστήματα
• Δυσκολεύονται να μάθουν τα χρώματα, τα σχήματα, τη διαβάθμιση των μεγεθών, τις ποσότητες, τις τοπικές έννοιες
• Εμφανίζουν δυσκολίες στην οπτική αντίληψη, δεν ασχολούνται με παζλ, δυσκολεύονται να αντιγράψουν σχήματα ή κατασκευαστικά σχέδια με τουβλάκια
• Φέρουν δυσκολίες στην επίλυση προβλημάτων, δυσκολεύονται να λύσουν ένα μαθητικό πρόβλημα, να μάθουν να διαχειρίζονται χρήματα, να σκεφτούν μια εναλλακτική λύση σε κάτι που θα προκύψει
• Έχουν δυσκολία οργάνωσης λογικής σκέψης, δυσκολεύονται να βάλουν μια ιστορία στη σωστή σειρά

5. Τομέας αυτοφροντίδας – αυτοεξυπηρέτησης
Παιδιά που εμφανίζουν δυσκολίες:

• στην ένδυση
• την απόδυση
• τη σίτιση
• την τουαλέτα
• το βούρτσισμα των δοντιών
• τη μετακίνηση

6. Αισθητηριακός τομέας
Παιδιά που εμφανίζουν δυσκολίες:

• στην αισθητηριακή καταγραφή (αιθουσαίο – ιδιοδεκτικό – απτικό – γευστικό – οπτικό – ακουστικό σύστημα)
• την αισθητηριακή ρύθμιση (αιθουσαίο – ιδιοδεκτικό – απτικό – γευστικό – οπτικό – ακουστικό σύστημα)
• την αισθητηριακή επεξεργασία (κιναισθησία, στερεογνωσία, ανταπόκριση στον πόνο, σχήμα σώματος, αντίληψη σώματος, τοπογραφικός προσανατολισμός, οπτικός εγκλεισμός, διαχωρισμός εικόνας- φόντου, αντίληψη βάθους, σταθερότητα φορμών)

7. Γενική εικόνα- συμπεριφορά
Παιδιά, τα οποία:

• Εμφανίζουν διάσπαση προσοχής – υπερκινητικότητα – παρορμητικότητα
• Δεν ενδιαφέρονται για την επικοινωνία
• Εμφανίζουν στοιχεία επιθετικής συμπεριφοράς
• Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και ματαιώνονται εύκολα
• Δυσκολεύονται να κάνουν έναρξη ή τερματισμό της δραστηριότητας
• Έχουν ανώριμη συμπεριφορά
• Εμφανίζουν στερεοτυπικές κινήσεις
• Δεν υπακούν σε κανόνες

Σε ποιες διαταραχές απευθύνεται η παιδιατρική εργοθεραπεία

• Διαταραχές αυτιστικού φάσματος
• Νοητική Υστέρηση
• Εγκεφαλική παράλυση
• Σύνδρομα
• ΔΕΠΥ
• Ψυχοκινητική καθυστέρηση
• Συνοδές μαθησιακές δυσκολίες